İktisat Tarihi

Ekonominin Tanımı

“Ekonomi” kelime olarak bütün dünya dillerine Grekçe oiko-nomos tan girmiştir. Evdekiler olarak tercüme edilebilir. Evin yönetiminden sorumlu olan insan, evde yeterince gıda, giyim eşyası, yakıt bulunmasını sağlamak zorundadır. Evi bir düzen içinde tutmak, ev halkının görevlerini yapabilecek ortamı sağlamak, zorundadır. Bir ev otomatik olarak kendiliğinden ya da cömert tabiatın şefkatli nimetleri sayesinde değil, “evdekiler” in gayretleri ve becerikli olmaları ile zenginleşir. Oiko-nomos sadece evdekilere değil şehir devletine uygulanmış, kadim, (en eski) klasik, ekonomi fikirlerinden sonra günümüz ekonomisine gelinmiştir.

Milattan önce 4. yüzyılda yaşayan Eflatun: Devletin temeli üretimdir, bir toplumun olması mesleklerin farklı olmasını gerekli kılar. Herkes kendine uygun gelen işle uğraşır ve diğer alanlara karışmazsa, üretim daha kolay ve daha kaliteli sağlanır. Bu görüş günümüzde “Uzmanlaşma” adı ile Adam Smith tarafından doktrinleştirilmiş ve günümüz ekonomik görüşlerini temelden etkileyen bir görüş olmuştur.

İngiltere’de, 1600 lü yıllarda dış ticaretle ulusların daha zengin olabilecekleri görüşü ile Thomas Munn tarafından Asya ülkelerine ticaret yapılması fikri ortaya atılmıştır. Daha sonra ekonomik görüşlere öncülük eden ekonomistlerin görüşleri bu alana yön vermiştir.Bunlardan önemli bazıları şunlardır;

Makyavelizm; (Kralın ekonomik gücünün yüksek olması)

Merkantilizm; (Devletin tüccar olması)

Fizyokratlar; (Karışma! dünya kendi başının çaresine bakar)

Malthusçuluk; (Nüfusun geometrik, 1,2,4,8, gıdanın aritmetik 1,2,3,4, artışı, ve insanların gelecekte aç kalacakları teorisi… ) bu ve diğer ekonomistler bu günkü kapitalizme ait ekonomik teoriler geliştirmişlerdir.

Adam Smith, Keynes ve diğer ekonomistlerle, ekonomi bu günkü uygulama seviyesini bulmuş, sistem olarak gelişmiş, bu günkü halini almasında klasik görüşlerin büyük katkıları olmuştur.

Kapitalizmin uygulanmasında görülen olumsuzluklara karşı çıkan, diğer bir ekolü oluşturan ekonomistler; Saint Simon, Charles Fourier, Proudhon, Robert Oven, sosyalizmi bir sistem olarak oluşturmuşlardır. Kapitalizmin üretimi ve insanların zenginliğini esas alan görüşüne karşı, ikinci gruptaki bu ekonomist ve sosyal bilimciler, toplumculuğu ön plana çıkarmışlardır. Bu ekol, Marks ve devamı olan sosyal bilimci ve ekonomistler tarafından geliştirilerek bu günkü halini almıştır.

Dünyanın bu günkü uygulamalarında birinci gruptaki ekonomistlerin görüşleri fiilen uygulanmaktadır. İkinci görüşteki ekonomik bakışlar, artık kitaplardaki alternatifler durumundadır. Her iki gruptaki ekonomistlerin görüşleri eksi ve artıları ile objektif ve nesnel olarak araştırılmalı, hayatımızı pek çok yönden etkileyen bu konulara ilgi gösterilecekse bilgilerin kaynağından öğrenilmesi yolu tercih edilmelidir.

Şurası bir gerçek ki Ekonomi çok geniş konuları kapsayan bir bilim dalıdır. On altı saatlik bir derste, konuları derinlemesine işlemek mümkün olmadığı gibi, kavramların gerçek anlamına ulaşmak da güçtür bu nedenle, dersimizde günümüzdeki ekonomik faaliyetlerin çok dar bir çerçevesini çizmek ve gerekli olan ekonomik tanımları öğrenmekle yetineceğiz

Tarihinde kısa bir gezinti yaptığımız Ekonomi, günümüzde çeşitli biçimlerde tanımlanmaktadır. Bunlardan en genel olan tanım şöyledir;

Ekonomi : Sınırlı kaynaklardan sınırsız olan insan ihtiyaçlarını en etkin biçimde karşılamak için uğraşan bilim dalıdır.