Duyun-u Umumiye
Osmanlı Devleti’nin dış borçlarını denetleyen kurumdur.
1. Dünya Savaşı ile daha büyük sıkıntıların içerisine giren Osmanlı Devleti savaşın sonunda yıkılması ve yerine kurulan Türkiye Cumhuriyeti ile yeni bir döneme başlamıştır. Bu yeni dönem savaştan çıkmanın verdiği büyük hasar ve yetersizlikler ile büyük sıkıntılardan geçmiş toparlanması kolay olmamıştır.
Türkiye Cumhuriyeti iktisadi planlamalara ilk olarak 17 Şubat 1923 İzmir İktisat Kongresi ile başlamıştır. Bu dönem (1923 – 1929) dışa dönük, özelleştirmeyi amaçlayan, dış yatırımı özendiren politikalar izlemiş, 1929 dünya ekonomik buhranına kadar devam etmiştir. 1929 ekonomik buhran ile ekonomik sıkıntılara giren Türkiye devletçilik politikasını benimseniş 1930 – 1939 yılları arası bu politikaya önem vermiştir.
Devletçilik politikası ile vergilerde artırmaya gidilmiş, kamu yatırımları ve devlet eliyle sanayileşme desteklenmiştir.
1939 sonrası, savaş dönemi olduğu için yeni sıkıntılar ortaya çıkarmıştır. 2. Dünya Savaşı sebebiyle ülkede baskıcı bir dönem başlamış, iç tüketim çoğalmış, karaborsa ortaya çıkmıştır. Bu durumun önüne 1942 yılında Varlık Vergisi kabul edilerek savaş zenginlerinin elde ettiği servetler ile halk arasındaki uçurumu kapatmak amacıyla, savaş zenginlerinden daha fazla vergi alımı sağlanmıştır. Bu sayede karaborsa bitirilmiş, enflasyonu dengede tutmak amaçlanmıştır.
1946 yılına kadar süren bu planlar ekonomiyi düzene sokma konusunda kısmen başarılı olmuş ve düşülen çukurdan çıkılmıştır. Bu dönem sonrası çok partili döneme geçiş ve uygulanan yeni politikalar, yeni düzene geçilişi sağlamıştır. Bu dönem sonrası özelleştirmeye geçiş tekrar başlamıştır. Ekonomik yapılanma sırasıyla Truman Doktrini, Marshall Planı ve Barker Raporu ile geliştirilmeye çalışmıştır. Beklenen gerçekleşmeyince yeni bir adım atılmış, ”Yabancı Sermaye Yatırımları Teşvik Kanunu” çıkarılmıştır. Aynı zamanda 1952 yılında Türkiye’nin NATO’ya girmesiyle savunmaya ayrılan bütçe azaltılmış, yatırımlara aktarılmıştır.
